Gülistan Avdîke: HTŞ Suriye'deki kadınları temsil etmiyor

Suriye Kadın Meclisi Diyalog ofisinden Gülistan Avdîke ile Şam yönetimini Esad'dan devralan HTŞ çetesinin kadınlara bakış açısı ve Suriye Kadın Meclisi'nin sürece müdahalesine ilişkin ETHA'ya konuştu. HTŞ'nin farklı halklar ve inançlara saldırdığını anlatan Gülistan Avdîke, Suriye Kadın Meclisi'nin örgütlülüğüne ve kadınların özgürlük mücadelesinde durduğu yere işaret ederek, sürecin parçası olmak istediklerini söyledi.

Suriye Kadın Meclisi Diyalog Ofisi'nden Gülîstan Avdîke, Şam yönetiminin HTŞ'ye devredilmesinin ardından yaşanan gelişmelere ilişkin ETHA'ya konuştu.

Yaşananları kadınlar cephesinden değerlendiren Gülîstan Avdîke, HTŞ'nin kadınlar için göstermelik bir ofis kurduğunu, bunun bakanlık dahi olmadığını, başına getirdiği kişinin ise Suriye'deki kadınları temsil etmediğini söyledi. 2017'den bu yana örgütlü olan Suriye Kadın Meclisi'nin Esad rejiminin düşmesinin ardından Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgesi dışında kalan kentlerde temsilcilikler açtığını anlatan Gülîstan Avdîke, bu kentlerde önceden de örgütlülükleri olduğunu hatırlatarak, kadınların taleplerinin dikkate alınmasını, bunun için Suriye Kadın Meclisi'nin muhatap alınmasını istedi.

Gülîstan Avdîke'nin sorularımıza yanıtları şöyle:

Suriye'de HTŞ Esad rejiminden devralarak yönetime geçti. Yaşananları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bildiğimiz gibi Suriye'de çok hızlı bir şekilde birçok gelişme yaşandı. HTŞ Halep, Hama, Humus ve başkent Şam'ı aldı. Süreç endişe vericiydi. HTŞ kısa süre sonra ılımlı bir görüntü çizmeye çalıştı. Ama yüz aynı yüzdü. Kadınlar için çok küçük ofis açtı. Bu bakanlık gibi büyük bir şey bile değil. Başına Ayşe Dıpıs getirildi. Belli daha önceden bu görev için hazırlanmış. 

HTŞ'NİN SURİYE KADIN BÜROSU SORUMLUSU KADINLARI TEMSİL ETMİYOR
Suriye Kadın Meclisi'ni Kuzey ve Doğu Suriye'de 2017'de kurduk. Suriye'nin diğer bölgelerinde alt yapımız vardı, ama Esad rejimi düştükten iki hafta sonra ofislerimizi açtık. Gidip Ayşe Dıpıs ile tanışmak istedik. Basında iletişim numarası yayınlanmıştı, "Ne zaman isterseniz ulaşabilirsiniz" yazıyordu, ama bu doğru değil. Her aramamızda kendisi değil sekretaryası cevap verdi. Bir kez İdlip'te bir kez Şam'da. Yani söylenenlerin gerçekliği yoktu. Sadece "hükümette bir kadın var" demek için vardı Ayşe Dıpıs. Televizyona verdiği röportajında nasıl bir düşünceye, ideolojiye sahip olduğu belli oldu. Kadınların özgürlüğü için hiçbir şey söylemedi. Tek istediği şeriat. "Biz şeriatı kabul ediyoruz ve kendimiz dışında başka bir şey kabul etmiyoruz" dedi. Bu yüzden çok sayıda kadın sosyal medyada tepki gösterdi, alanlara çıktı. Suriye'deki kadınları temsil etmediğini, onu kabul etmediklerini söylediler.

KADINLAR KANUNLAR VE KARAR MEKANİZMALARINDA YER ALMAK İÇİN UĞRAŞIYOR
Onların belirlediği kadın temsili asla Suriye kadınlarına örnek olamaz. Bizim Suriye Kadın Meclisi olarak altyapımız var. Şam'da, Humus'ta, Halep'te, Suweyda'da temsilcilerimiz var. Gelişmelerin ardından 3-4 günde meydanlara çıktık, çünkü hazırdık. Çünkü bunlar bizi temsil etmiyor.

İkincisi zaten biz varız, yani Suriye Kadın Meclisi var. Suriye'de kadınlar örgütlü, bilinçli, aydın kadınlar. Şimdi görüşmeler alıyorlar. Kanunlarda ve karar mekanizmalarında kadınların yer alması için uğraşıyorlar. Onlar bunu kabul etmek istemese de mecburlar kabul etmeye.

SURİYE KADIN MECLİSİ SURİYE'NİN İÇİNDEN KADINLARLA ÇALIŞIYOR

Suriye Kadın Meclisi olarak, Suriye'nin inşasında kadınların etkin olmak istediğinizi belirtmiştiniz. Bu sürece nasıl dahil olacaksınız? Bunun mekanizmaları oluşturulabildi mi?
Biz Suriye Kadın Meclisi olarak 2017'de kurulduk. Uzun süredir örgütleniyoruz, çalışma yürütüyoruz. Bütün Suriye coğrafyasından kadınlar bize katıldı. Ki o dönemde kadınlar böyle örgütlü değildi, kimse o kadar kadını bir araya toplayamıyordu. Kuzey ve Doğu Suriye bölgesinde ve bütün Suriye'de Alevi, Dürzi, Sünni, Kürt, Ezîdî bütün halk ve inançlardan kadınlar yer aldı bu mecliste.

Olağanüstü bir süreç vardı, savaş süreciydi, meclisimiz Rakka'ydı. Ama her yerde faaliyetimiz vardı. Humus'ta Alevi temsilciliklerimiz var, Şam'ın beldelerinde ve Şam'da temsilciliklerimiz, Suweyda'da temsilciliklerimiz var, Halep'te de var. 100 kadının katılımıyla kongre yaptık. Esad yönetimi düştüğünde yönetimi devralan HTŞ'nin bu anlamda bir yapısı yok, ama bizim çalışmalarımız 7 yıldır sürüyor. Çalışmalarımızın temeli hazır.

HTŞ yönetimi devraldıktan sonra biz buradan 2 kadın Şam'a gittik, ama orada zaten bizi bekleyen 10 kadın vardı. Biz hazırdık ve eminim Suriye Kadın Meclisi'nin temeli, örgütlülüğü kadar büyük Suriye'de başka bir kadın yapısı yoktur. Suriye Kadın Meclisi olarak biz Suriye'nin içinden kadınlar çalışıyoruz.

KADININ GERÇEK ÖZGÜRLÜĞÜ İÇİN ÇALIŞMA YAPIYORUZ

Bir süre önce deklarasyon yayınladınız. Bu deklarasyona yanıt alabildiniz mi? Taleplerinizi yaşama geçirebilmek için neler yapmayı düşünüyorsunuz?
İkinci kongremizde birçok proje koyduk önümüze. Planlamamız vardı ve birçoğunu yerine getirdik. Halep ve Şam'da büyük çalıştaylar yaptık. İsteklerimizin önemli kısmını yaptık. Barış için kongre yapmak istiyorduk, onu şu anki süreçten kaynaklı durdurduk, ama sonra gerçekleştireceğiz.

Bir diğer isteğimiz Suriye Meclisi'nde yer almak. Yeni süreçte, kadınların haklarını korumak için anayasanın yapılışında yer almak istiyoruz.

Son iki ayda kadınlara karşı çok şiddet uygulandı. Suriye Kadın Meclisi olarak uluslararası ilişkilerimizle online çalışmalar, çalıştaylar yaptık. Çin'den, Mısırdan kadınlar bizimleydi. Yemen'den çok güzel bir kadın, engellere rağmen katıldı. Çok mutlu oldum bütün dünyadan kadınlara yaklaşabildik. Yani dünyadan küçük bir toplum oluşturabildik. Çünkü dünyada bütün kadınların istekleri ve hedefleri ortak. Kadının özgür olması sesinin çıkması, renginin görünmesi şekilci bir özgürlük değil, gerçek bir özgürlüktür. Biz de çalışmalarımızı bunun için yapıyoruz. Çalıştaylarımızı da bu temelde topladık.

YENİ KURULAN SİSTEM ENDİŞE DUYULMASI GEREKEN BİR SİSTEM
Yeni kurulan sistem endişe duyulması gereken bir sistem. Kaç olay yaşandı bazılarına biz de şahit olduk. Mesela Halep'te bir olay yaşanmıştı. Biz kadınların yaşadığı yere gittik. Kadınlara şeriata uygun elbiseler dağıtılmış. Biz bu görüntüleri çektik ama dünya basını bunlara gözlerini yumdu. Şam'da konuşma yaptık ve Şamlı kadınlar 'El Hedes' kanalına röportaj verdi. "Biz Kuzey ve Doğu Suriye'deki kadınların, özerk yönetim tecrübesini istiyoruz" dediler, ama bunlar yayınlanmadı. Kadınlara, biz de sizin gibi Esad rejiminin düşüşüne mutlu olmak istiyoruz. Hala Sêrêkanîye'ye dönemeyen kadınlar var. Yeni hükümetin, kadınlar için atacağı adımlara karşı çok dikkatli olmamız gerekiyor. Çünkü söyledikleri ile yaptıkları aynı değil, tutarlı değiller.

HTŞ ÇETESİ 5 YAŞINDAKİ ÇOCUĞU İSTİSMAR ETTİ
Humus'a girer girmez Meryem Ana'nın heykelini kırdılar. Minbic'te 5 yaşında bir kız çocuğuna tecavüz ettiler. Halep'te şeriat elbiseleri dağıttılar.

Şam'da Hicaz sahasında HTŞ ve Esad rejimine muhalif olanlarla birlikteydik. Tepkileri çekmediler ama bir kadın "mutluyuz" dedi onu çektiler. Belli bir siyaset ile hareket ediyorlar, bizim de ona göre dikkatli olmamız gerekiyor.