12 yılda en az 2 bin 664 genç işçi iş cinayetlerinde katledildi

İSİG Meclisi, iş cinayetlerinde yaşamını yitiren genç işçilere ilişkin hazırladığı rapordu, 2013-2024 yıllarında 2 bin 664 genç işçinin yaşamını yitirdiğini vurguladı. Yaşamını yitirenlerin 230'unun kadın, 2 bin 434'ünün erkek, 280'inin göçmen olduğu belirtilen raporda, 2025'in "Aile Yılı" ilan edilerek en az 3 çocuk çağrısı yapıldığı hatırlatıldı. Raporda bu çağrının, "Sermaye için ucuz (MESEM ile bedava) ve örgütsüz bir işçi kitlesi vazgeçilmezdir" denildi.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, 2013-2024 yılları arasında yaşanan "Genç işçiler iş cinayeti" raporunu açıkladı. Rapora göre; 12 yılda 18-25 yaş grubunda en az 2 bin 664 genç işçi, iş cinayetlerinde katledildi. 

'EN AZ 3 ÇOCUK ÇAĞRISI GÜVENCESİZ EMEK HAVUZU DEMEK'
2025 yılının 'Aile Yılı' ilan edildiği hatırlatılan raporda, "Bu sermayenin uluslararası politikasıyla paralel bir eğilimin ifadesidir. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın '2023 yılında ülkemizdeki doğurganlık hızı 1,51 seviyesine gerilemiştir. Açıkça ifade etmek gerekirse, bu durum alarm vericidir. Türkiye açısından varoluşsal bir tehdittir. Her fırsatta yaptığımız en az 3 çocuk çağrısının ne kadar önemli olduğunu böylece tekrar görmüş oluyoruz' çağrısı da güvencesiz emek havuzunun en önemli bileşeni olan çocuk işçiliğinin önemine vurgu yapmaktadır. Sermaye için ucuz (MESEM ile bedava) ve örgütsüz bir işçi kitlesi vazgeçilmezdir" denildi.

Bu sözlerin diğer bir muhatabının genç işçiler olduğuna işaret edilen raporda, "Bu politikanın bir adımını 'Evlenecek Gençlerin Desteklenmesi Projesi' oluşturuyor. Proje ile 48 ay vadeli, 2 yıl geri ödemesiz, faizsiz 150 bin liralık kredi imkanı sunuluyor. Bu krediye başvurabilmek için öncelikle 18-29 yaş arasında olmak ve belli ekonomik şartlar öne sürülüyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı hızını alamıyor ve 14 Şubat Sevgililer Günü'nde sosyal medya hesabı X'ten 'Seviyorsan git evlen bence' paylaşımını yapıyor" hatırlatmasında bulunuldu.

Türk-İş'in "Ocak 2025 Açlık-Yoksulluk Araştırması"nda, dört kişilik bir ailenin açlık sınırının 22 bin 131, yoksulluk sınırının 72 bin 88 lira olarak açıklandığı hatırlatılan raporda, Birleşik Metal İşçileri Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi'nin (BİSAM) aynı dönem için açlık sınırını 22 bin 75, yoksulluk sınırı 76 bin 358 lira olarak açıkladığı hatırlatıldı.

GENİŞ TANIMLI GENÇ KADIN İŞSİZLİĞİ YÜZDE 46,7
Türkiye'de ortalama kira bedelinin 20 bin 542 lira olduğu, DİSK-AR'ın açıklamasına göre; 2024 4. çeyreğinde gençlerde dar tanımlı işsizlik oranının yüzde 15,7 olarak açıklandığı anımsatılan İSİG Meclisi raporunda, "TÜİK verilerinden yararlanarak hesapladığımız 15-24 yaş arası genç nüfusta geniş tanımlı işsizlik oranı ise 2024 yılı 4. çeyreğinde yüzde 37,3 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı genç işsizliği dar tanımlı genç işsizliğinden 21,6 puan fazla. Geniş tanımlı genç kadın işsizliği yüzde 46,7" denildi.

OECD verilerine göre; OECD ülkelerinde, 18-24 yaş aralığındaki gençlerin ortalama yüzde 13,7'si ne eğitimde ne de istihdamda yer almazken, Türkiye'de her 3 gençten birinin (yüzde 31,1) ne eğitimde ne de istihdamda yer almadığına işaret edilen raporda, "Türkiye'de 18-24 yaş aralığında ne eğitimde ne istihdamda olan kadınların oranı yüzde 41,4 iken, erkeklerin oranı yüzde 21,4 oldu" bilgisi yer aldı.

Gençlerin sağlıklı ve güvenli yaşaması, okuması, çalışması gerekirken; yoksulluk, güvencesiz işçilik, şiddet, geleceksizlik ve iş cinayetleri cenderesi altında olduğuna vurgu yapılan İSİG Meclisi raporunda, özellikle AKP döneminde hayata geçirilen tarım, sanayi, eğitim ve sosyal politikaların gençlerin geleceğini ellerinden aldığı ve sermaye için ucuz işgücü haline getirildikleri vurgulandı.

Raporda şu ifadelere yer verildi: "Bu gerçekler ortadayken Türkiye'nin genç nüfus avantajını kaybetmesi -ki onu ucuz işgücü olarak okuyalım- gerekçesiyle gençlere adeta dalga geçercesine "seviyorsan git evlen bence" denebiliyor. Aynı 2024 yılının 'Emekliler Yılı' ilan edilip emekli maaşlarının 15 bin lira olması ve onlarca yaşlı işçinin iş cinayetlerinde hayatını kaybetmesi gibi…"

12 YILDA EN AZ 2 BİN 664 GENÇ İŞÇİ KATLEDİLDİ
Genç işçilerin iş cinayetlerinde katledilmesine ilişkin verilerin yer aldığı İSİG Meclisi raporunda şunlar kaydedildi:
"Yüzde 82'sini ulusal basından; yüzde 18'ini ise genç işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla;
"2013 yılında en az 193 genç işçi, 2014 yılında en az 226 genç işçi, 2015 yılında en az 222 genç işçi, 2016 yılında en az 233 genç işçi, 2017 yılında en az 232 genç işçi, 2018 yılında en az 225 genç işçi, 2019 yılında en az 206 genç işçi, 2020 yılında en az 202 genç işçi, 2021 yılında en az 174 genç işçi, 2022 yılında en az 252 genç işçi, 2023 yılında en az 260 genç işçi ve 2024 yılında en az 239 genç işçi olmak üzere; 2013-2024 yılları döneminde 'en az' 2664 genç işçi hayatını kaybetti."

GENÇ İŞÇİ ÖLÜMLERİNİN İŞ KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI
Genç işçi ölümlerinin pandemi döneminde kısmen düşüş eğilimi gösterdiği, fakat yoksullaştırma krizinin derinleşmeye başladığı 2021 yılı Eylül ayı itibariyle artış yaşandığı belirtilen raporda, 2013-2024 yılları döneminde genç işçi iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımına ilişkin şu bilgiler yer aldı:
"İnşaat, yol işkolunda 695 genç; tarım, orman işkolunda 453 genç (318 işçi ve 135 çiftçi); konaklama, eğlence işkolunda 231 genç; taşımacılık işkolunda 178 genç; metal işkolunda 157 genç; madencilik işkolunda 150 genç; ticaret, büro, eğitim, sinema işkolunda 122 genç; belediye, genel işler işkolunda 93 genç; enerji işkolunda 87 genç; gıda, şeker işkolunda 72 genç; tekstil, deri işkolunda 59 genç; sağlık, sosyal hizmetler işkolunda 58 genç; savunma, güvenlik işkolunda 55 genç; petro-kimya, lastik işkolunda 51 genç; gemi, tersane, deniz, liman işkolunda 44 genç; ağaç, kağıt işkolunda 29 genç; çimento, toprak, cam işkolunda 29 genç; basın, gazetecilik işkolunda 15 genç; iletişim işkolunda 4 genç; banka, finans, sigorta işkolunda 1 genç; elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 81 genç işçi hayatını kaybetti."

"Genç işçi ölümlerinin yüzde 34'ünü sanayi, yüzde 27'sini inşaat, yüzde 22'sini hizmetler ve yüzde 17'sini tarım oluşturuyor" denilen raporda, genç işçi ölümlerinin başta metal, maden, enerji olmak üzere sanayide yoğunlaştığına dikkat çekildi. Şehirleşmenin bir sonucu olarak inşaaatlarda ve hizmetlerde genç işçi ölümlerinin arttığı. çocuk işçi ölümlerinin yarısından fazlasını oluşturan tarımdaki ölümlerin ise bu yaş grubunda giderek düşüş eğilimi gösterdiği belirtilen raporda, "İşkolları açısından baktığımızda ise son yıllarda dikkat çekilmesi gereken işkolu 'konaklama'. Son beş yıldır (özel olarak motokurye mesleğinin artışının yanısıra) bu işkolunda güvencesizlik temelinde yaşanan kitlesel işçileşmenin bir sonucu bu" denildi.

GENÇ İŞÇİ İŞ CİNAYETLERİNİN NEDENLERİ
İSİG Meclisi raporunda; 2013-2024 yılları döneminde genç işçi iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımına ilişkin şu bilgiler yer aldı:
"Trafik, servis kazası nedeniyle 637 genç; yüksekten düşme nedeniyle 436 genç; ezilme, göçük nedeniyle 403 genç; elektrik çarpması nedeniyle 242 genç; zehirlenme, boğulma nedeniyle 209 genç; şiddet nedeniyle 167 genç; patlama, yanma nedeniyle 123 genç; intihar nedeniyle 194 genç; kalp krizi, beyin kanaması nedeniyle 74 genç; nesne çarpması, düşmesi nedeniyle 60 genç; kesilme, kopma nedeniyle 32 genç; diğer nedenlerden dolayı 177 genç işçi hayatını kaybetti."

İŞ CİNAYETLERİNDE YAŞAMINI YİTİRENLERİN YAŞ GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI
2013-2024 yıllarında, 18 yaşında 221, 19 yaşında 299, 20 yaşında 303, 21 yaşında 247, 22 yaşında 337, 23 yaşında 373, 24 yaşında 361 ve 25 yaşında 523 gencin iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiği belirtilen raporda, iş cinayetlerinde 230 genç kadın ve 2434 genç erkek işçinin hayatını kaybettiği kaydedildi.

Raporda ayrıca, 12 yıllık dönemde 280 göçmen genç işçinin hayatını kaybettiği bilgisi yer aldı.

İŞ CİNAYETLERİNDE KATLEDİLEN GENÇ İŞÇİLERİN 2 BİN 579'U SENDİKASIZ
İş cinayetlerinde katledilen genç işçilerin büyük çoğunluğunun sendikasız olduğuna dikkat çekilen raporda şu bilgilere yer verildi: "2013-2024 yılları döneminde iş cinayetlerinde ölen genç işçilerin 85'ü (yüzde 3,19) sendikalı işçi, 2579'u ise (yüzde 96,81) sendikasız. Sendikalı işçilerin 63 genç maden, 10 genç metal, 3 genç kimya, 3 genç güvenlik, 1 genç gıda, 1 genç tekstil, 1 genç eğitim, 1 genç enerji, 1 genç sağlık ve 1 genç belediye işkolunda çalışıyordu. Genç işçi ölümlerindeki sendikalılık oranı genel iş cinayetlerinde ölen sendikalıların oranının yarım katı. Bu durum sendikal örgütlenmenin yeni işçileri daha az koruyabildiği tartışmasını da beraberinde getirmektedir. Tabi bir değerlendirme yaparken 27 genç işçinin Soma madeninde hayatını kaybettiğini de hatırlatalım."

İSTANBUL BİRİNCİ SIRADA
Genç işçi iş cinayetlerinde 336 ölümle İstanbul'un birinci sırada yer aldığı kaydedilen raporda, 12 yıllık dönemde yaşamını yitiren 2 bin 664 genç işçinin isimlerine de yer verildi.