18 Temmuz 2025 Cuma

'3 ayda Marmara hapishanelerinde bin 179 hak ihlali yaşandı'

İHD, 3 aylık "Marmara Bölgesi Hapishaneleri Hak İhlalleri Raporu"nu açıkladı. Rapora göre bin 179 hak ihlali yaşanırken, hasta tutsakların ölüme mahkum edilmesi ve yaşam hakkı ihlaline yönelik tehditler devam etti. Ayrıca İmralı Hapishanesinde 172 hak ihlali yaşandı.

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu, Nisan-Mayıs-Haziran aylarını kapsayan 3 aylık "Marmara Bölgesi Hapishaneleri Hak İhlalleri" raporunu Beyoğlu'nda bulunan dernek binasında açıkladı. 

Rapora göre üç ayda hapishanelerde bin 351 hak ihlali tespit edilirken; hak ihlallerinin 52'sinin doğrudan İHD'ye yapılan başvurular, 172'sinin basın taramasından ve bin 172'sinin ise İHD'nin tespit ettiği hak ihlali olduğu belirtildi.

Raporda, bu ihlallerin yaşandığı hapishaneler şu şekilde sıralandı: Marmara (Silivri), Çorlu Karatepe, Kandıra Açık Hapishanesi, Tekirdağ 1 ve 2 No'lu F Tipi, Metris R Tipi, Bakırköy Kadın Kapalı, Silivri Kadın Kapalı, Maltepe L Tipi, Kırklareli Pınarhisar T Tipi, Bandırma T Tipi, Bolu Gerede L Tipi, Bursa E Tipi, Bodrum S Tipi, İzmir Kadın Kapalı, İzmir Kırıklar, Kırşehir S Tipi, Bolvadin T Tipi, Elâzığ 2 No'lu, Mersin-Tarsus Kadın Kapalı, Sincan 2 No'lu F Tipi hapishaneleri.

3 AYDA BİN 179 HAK İHLALİ
Raporu okuyan İHD Eş Genel Başkan Yardımcısı Gülseren Yoleri, hak ihlallerinin bin 55'inin Marmara bölgesinde bulunan cezaevlerinde yaşandığını belirtirken, 124'ünün ise Marmara bölgesi dışındaki cezaevlerinde yaşandığını kaydetti. Yoleri, 172 hak ihlali başvurusunun yanında, İHD'ye yapılan 52 başvuruda; Marmara Bölgesi hapishanelerinden Nisan ayında 292, Mayıs ayında 390, Haziran ayında 373 olmak üzere toplam bin 55 ihlal tespit edildiğini ifade etti. Yoleri, "Marmara dışı hapishanelerden gelen başvurularda ise; Nisan ayında 36, Mayıs ayında 47, Haziran ayında 41 olmak üzere 124 ihlal tespit edilmiştir. Böylece 3 ayda doğrudan derneğimize yapılan hak ihlali başvurusu toplamda bin 179" dedi. 

105 BİN TUTSAK KAPASİTE FAZLASI
Yoleri, 1 Temmuz itibariyle Türkiye'nin genelindeki hapishanelerde 410 bin 135 tutsağın olduğunu belirterek, hapishanelerin kapasitesinin üzerinde 105 bin 287 tutsağın olduğunu kaydetti. Yoleri, hasta tutsakların hapishanede ölüme mahkum edildiğini belirterek, 10'uncu Yargı Paketinin beklentileri karşılamadığını ve infazın temel sorunlarının devam ettiğini kaydetti.

YAŞAM HAKKI İHLALİ
Yoleri, Marmara Bölgesi hapishanelerinde yaşanan 168, Marmara dışı hapishanelerde yaşanan 55 hak ihlalinin 41'inin hastaneye götürülmeme, 58'inin revire çıkarılmama, 9'unun kelepçeli muayene dayatması olduğu tespit ettiklerini söyledi. 

"Yaşam hakkı ihlalinde 8 ihlal tespit edildi. Marmara Cezaevi'nde tutulan ağır hasta mahpus Abdullah Çetiner, ailesine haber verilmeden yatalak halde tahliye edilip cezaevi kapısına bırakıldı; kısa süre sonra hayatını kaybetti. Basın taramasıyla tespit edilen 7 mahpus ölümü arasında kalp krizi, intihar ve şüpheli ölümler yer almaktadır" diyen Yoleri, hapishanelerde tutsakların can güvenliğine yönelik tehditlerin, intihar riskinin ve darp nedeniyle yaşamsal tehlike yaşama riskinin devam ettiğini dile getirdi.

72 TAHLİYE ENGELLENDİ
İşkence, kötü muamele ve darp şeklindeki hak ihlallerinin 425 olduğunu dile getiren Gülseren Yoleri,  196 ihlalin yetersiz beslenme, hiyen ve barınma sorunları, 224 ihlalin iletişim hakkına (mektup yasakları, TV-kanal engeli, görüş kısıtlamaları) yönelik olduğunu, Nisan, Mayıs ve Haziran ayında 72 tahliyenin de idare ve gözlem kurulları tarafından engellediğinin altını çizdi.

İMRALI'DA 172 HAK İHLALİ 
İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Hapishanesinde tutsak edilen Kürt halk önderi Abdullah Öcalan ile diğer tutsaklar Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş'ın da toplam 172 kez hak ihlaline maruz kaldığı vurgulayan Yoleri, "Abdullah Öcalan'ın ile avukat ve ailesinin görüşme talebinin 18 kez reddedildi. İmralı Hapishanesinde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş'ın avukat ve aile görüşüne çıkartılmaması 60 kez ihlal edildiği tespit edilmiştir" dedi.