GÜNCEL

Uluslararas� Anadili Günü: Farkl� anadilleri önündeki engeller kald�r�lmal�

HABER MERKEZ�
21 �ubat 2025 Cuma

21 �ubat Uluslararas� Anadili Günü'nde çok say�da kentte yap�lan aç�klamalarda, inkar ve asimilasyon politikalar�na tepki gösterilerek, herkesin anadilini konu�abilmesinin önündeki engellerin kald�r�lmas� gerekti�i vurguland�.

Birle�mi� Milletler E�itim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) 1999 y�l�nda ald�� kararla 21 �ubat olarak belirlenen "Uluslararas� Anadili Günü"ne ili�kin çok say�da kentte aç�klama yap�ld�.

DERS�M
Kamu Emekçileri Sendikalar� Konfederasyonu (KESK) Dersim �ubeler Platformu, kendi binas�nda Kürtçe ve Türkçe bas�n toplant�s� düzenledi. Türkçe aç�klamay� Mehmet A�k�n, Kürtçe aç�klamay� Evrim Ay ‎okudu.

Anadilinin toplumsal ya�am�n ayr�lmaz bir parças� oldu�u ifade edilen aç�klamada, "E�itim hakk�n�n kamusal bir ilke olarak gerçekle�ebilmesi için dil, din, �rk, etnik köken, cinsiyet, co�rafi bölge, politik görü� temelli her türlü ayr�mc�l��n ortadan kald�r�lmas� zorunludur. Dolay�s�yla anadilinde e�itim hakk� temel bir hakt�r" denildi.

Türkiye'de yak�n bir zamana kadar resmi dil d��ndaki dillerin varl��n�n dahi inkar edildi�ine i�aret edilen aç�klamada, "Kürtçe, Arapça, Çerkezce, Lazca dilleri bask� ve asimilasyon politikalar�na maruz kalm��t�r. Bugün milyonlarca ö�renci hala anadilinde e�itim hakk�ndan mahrum b�rak�lmaktad�r" ifadeleri kullan�ld�.

"Farkl� anadillere yönelik s�n�rlamalara son verilmeli, her bireyin kendi anadilini ö�renmesi ve kendi anadilinde e�itim almas� için gerekli ortam sa�lanmal�d�r" vurgusu yap�lan aç�klamada, "Farkl� anadili ve kültürlerin özgürce ya�amas� ve geli�mesinin önündeki bütün yasal ve fiili engellerin bir an önce kald�r�lmas�n� talep ediyoruz" denildi.

D�YARBAKIR
Diyarbak�r Sa�l�k Platformu, Selahattin Eyyubi Devlet Hastanesi önünde aç�klama yapt�. Eylemde Kürtçe "Anadilsiz sa�l�k olmaz" pankart� aç�ld�.

Diyarbak�r Tabip Odas� yöneticilerinden Sabire Aygün, "Anadilde sa�l�k hizmetlerine olan talep, sa�l�k hakk�n�n, tedavi hakk�n�n, hasta hakk�n�n ve temel insan hakk�n�n bir parças�d�r. E�it ve de�erli bir hizmet için sa�l�k alan�nda anadil kullan�lmal�, dil engelleri azalt�larak hastalar ve sa�l�k çal��anlar� aras�nda ileti�im ve güven olu�turulmal�d�r. Sa�l�k alan�nda temel nokta hastalara zarar vermemektir. Hastay� ve dilini anlamadan hastaya zarar vermemek nas�l mümkün olabilir? Zarar�n önlenmesi ve sa�l�k hizmetlerinin sunulmas� için �rk, milliyet, dil, cinsiyet, din ve s�n�f ayr�m� yap�lmamal�d�r" dedi.

Sabire Aygün, "Kürtçe bilen sa�l�k çal��anlar�n�n Kürtlerin ya�ad�� bölgelerdeki hastanelerde çal��mas� gerekiyor. Sa�l�k alan�nda anadil sorununun çözümü için e�itimin her kademesinde anadilde e�itim resmile�tirilmeli, anadilde ya�am her alanda korunmal�d�r. Herkesin kendi dilinde sa�l�k hizmeti alabilmesini istiyoruz" ifadelerini kulland�.

ADANA
�nsan Haklar� Derne�i (�HD) ve E�itim Sen Adana �ubeleri de �nönü Park�'nda aç�klama yapt�. Aç�klamaya, kentteki demokratik kitle örgütü temsilcileri kat�ld�. Milyonlarca ö�rencinin anadilinde e�itimden mahrum b�rak�ld��n� ifade eden E�itim Sen Adana �ube Ba�kan� Fatih Toprak, "E�itim sisteminde tek dillili�i esas alan uygulamalar, pedagojik ve psikolojik sorunlara yol açmaktad�r" dedi.

Halklar�n E�itlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Adana �l Örgütü, �nönü Park�nda aç�klama yapt�. Kürtçe metni DEM Parti Adana �l E�ba�kan� Helin Kaya, Türkçesini ise DEM Parti Adana �l E�ba�kan� Seyfettin Aydemir okudu. Eylemde, "Toplumsal bar�� sa�laman�n yolu dil bar��ndan geçer" mesaj� verildi.

ANTAKYA
�HD �skenderun �ubesi, dernek binas� önünde aç�klama yapt�. �HD �skenderun �ubesi E�ba�kan� Co�kun Selçuk "Her bireyin do�al hakk� kendi anadili ile e�itim almas� ve dünya ile ileti�im kurmas� hakk�n�n ivedilikle hayata geçirilmesini talep ediyoruz" ifadelerini kulland�.

MERS�N
Mersin'de Sanatolia Kolektif Atölyeleri, �HD, E�itim Sen ve Özel Ö�retmenler Sendikas�, Özgür Çocuk Park�'nda aç�klama yapt�. Türkçe ile Kürtçenin Kurmancî ve Kirmançkî lehçelerinde yap�lan aç�klamada, "21 �ubat Dünya Ana Dili Günü kutlu olsun" pankart� aç�ld�. Aç�klamada s�k s�k, "Zimanê me rûmeta me ye" ve "Anadilde e�itim engellenemez" sloganlar� at�ld�. Türkçe aç�klamay� yapan �HD �ube Mersin E�ba�kan� Gazi �nci, ulus devlet anlay��n�n anadilde e�itimin önünde en büyük engel oldu�unu belirtti. �nci, "Ulus devlet anlay�� asimilasyoncu, tekçi ve yasaklay�c� bir anlay��la anadilde e�itim taleplerini reddetmektedir. Ulus devlet anlay�� bir toprak parças� üzerinde ya�ayan bütün bireylerin tek dili konu�maya, e�itim görmeye ve di�er faaliyetlerini sürdürmeye zorlamaktad�r" diye konu�tu.

Aç�klama Sanatolia Kolektif Atölyeleri sanatç�lar�n�n çald�� erbaneler ve stranlar e�li�inde sona erdi.

URFA
Riha'da Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Özgür Kad�n Hareketi (TJA) ve DEM Parti ortak aç�klama yapt�. DEM Parti ilçe binas� önünde yap�lan aç�klamaya çok say�da ki�i kat�ld�. Kürtçe ve Arapça "Dilimiz onurumuzdur", "Dil olmadan ya�am olmaz" ve "Her yer Kürtçe her zaman Kürtçe" dövizleri ta��nd�.

DEM Parti Milletvekili Ömer Öcalan, Kürtçeye dönük asimilasyon politikalar�na dikkati çekerek, "Yüz y�ld�r Kürtçe inkar ediliyor. Bu inanca, modern hukuk ve vicdana göre kabul edilemez. Yüz y�ld�r dilimiz inkar ediliyor. 'Türkçe konu� çok konu�' politikas� çökmü�tür. Herkes diline sahip ç�kmal�. Kürtçe resmi e�itim dili olmal�" ifadelerini kulland�.

Viran�ehir, Siverek ve Halfeti ilçelerinde aç�klama yap�ld�. DEM Parti ilçe örgütleri taraf�ndan yap�lan aç�klamada, Kürtçeye dönük yasaklamalara tepki gösterildi.

�IRNAK
��rnak'�n Cizre ilçesinde Sanat Soka��'nda aç�klama yap�ld�. Birca Belek Dil ve Kültür Derne�i ile E�itim Sen öncülü�ünde yap�lan aç�klamaya çok say�da ki�i kat�ld�. Eylemde Kürtçenin e�itim dili olmas� ve yasal güvencenin sa�lanmas� talepleri öne ç�kt�.

Birca Belek Dil ve Kültür Derne�i'nden Rojger Nuh Ant, "Kürtçe hala birçok alanda yasaklan�yor. Bask�, imha ve asimilasyon politikalar�na maruz b�rak�l�yor. Kürdistan'�n her yerinde devlet kurumlar� asimilasyon de�irmeni gibi çal��yor. Kürt diline yap�lan bu sald�r�lar insanl�k suçudur" dedi. Ant, devletin Kürtlere ve de�erlerine olan yakla��m�n�n birbiriyle ba�lant�l� oldu�una i�aret ederek, "Bunun aç�k örne�i say�n Abdullah Öcalan'd�r. Abdullah Öcalan ba��ndan bu yana tarihi, toplumsal, özgürlükçü, bütün dil, kültür ve kimliklerin özgürlü�ünü istiyor. Bunun için de paha biçilmez bir mücadele yürütüyor. Say�n Abdullah Öcalan'�n fiziki özgürlü�ünü savunmak Kürt dili özelinde bütün dillerin özgürlü�ü anlam� ta��r" diye konu�tu.

DEM Parti ��rnak Milletvekili Newroz Uysal Aslan ise, asimilasyon politikalar�na de�inerek, "Kürtçe e�itim dili olana dek mücadele etmeye devam edece�iz. Çocuklar�n anadilde e�itim görmeleri ve ya�amalar� gerekiyor" dedi.

MARD�N
K�z�ltepe ilçesinde Özgürlük Meydan�'nda aç�klama yap�ld�. Aç�klamada "Bê ziman jiyan nabe" ve "Zimanê me rûmeta me ye" sloganlar� at�ld�. Eylemde "Zimanê Kurdî" �ark�s� seslendirildi.

Meydanda yap�lan yürüyü�ün ard�ndan DEM Parti �lçe E�ba�kan� Abidin Unay konu�tu. 21 �ubat'� bir kez daha yasaklarla kar��lad�klar�n� kaydeden Unay, Türkiye'nin "diller mezarl��na" döndü�ünü söyledi. Unay, "Gelin bu topraklar� dillerin cenneti yapal�m" dedi.

HAKKAR�
Hakkari merkez ve Gever ilçesinde aç�klama yap�ld�. DEM Parti �l Örgütü önünde yap�lan aç�klamada �l E�ba�kan� Kadir �ahin konu�tu. Gever merkezde yap�lan aç�klamada ise �lçe E�ba�kan� Ercan Sevmez konu�tu. Aç�klamalarda, dil üzerindeki bask�lara dikkat çekildi.

VAN
KESK Van �ubeler Platformu, Cumhuriyet Caddesi üzerinde bulunan �ekerbank önünde aç�klama yapt�. Aç�klamada s�k s�k "Bê ziman jiyan nabe" ve "Zimanê me rûmeta me ye" sloganlar� at�ld�. E�itim Sen van �ube Sekreteri Lokman Babat, Türkiye'de birçok dilin yok olma riski ile kar�� kar��ya oldu�unu söyledi. Babat, "Devletin geli�tirdi�i özel politikalar ile Türkçe d��ndaki diller yok ediliyor. Göstermelik olarak okullarda verilen dersler, baz� üniversitelerde aç�lan baz� bölümlerin isimlerinin 'ya�ayan diller' olarak adland�r�lmas� o dillerin isimlerinin yok say�lmas� anlam�na geliyor" dedi.

ANTEP
�HD Antep �ubesi, Antep Adliyesi önünde bas�n aç�klamas� yapt�. �HD Antep �ube E�ba�kan� Bahri O�uz, herkesin anadilinde ya�ayabilmesi için asimilasyon ve bask� politikalar�n�n bir an önce son bulmas� ça�r�s� yapt�. Aç�klama alk��larla sona erdi.

�HD: D�LLER ÜZER�NDEK� AS�M�LASYONCU POL�T�KALAR SON BULMALI
�nsan Haklar� Derne�i (�HD) Genel Merkezi 21 �ubat Dünya Anadili Günü'ne ili�kin yaz�l� aç�klama yapt�.

Dünya üzerinde 7 bin civar�nda anadilin konu�uldu�u ve bunlar�n 2 bin 500 tanesinin yok olma tehlikesiyle kar�� kar��ya oldu�u belirtilen aç�klamada, "Dünya üzerinde yok olan, tehlike alt�nda olan ve konu�ulan tüm diller insanl�k tarihinin ortak de�eridir. Diller üzerinde tekçi ve asimilasyoncu politikalar ve zor ayg�tlar� kald�r�lmal�d�r. Halklar�n kendi dillerinde konu�ma, e�itim alma, ya�amlar�n� ve kültürlerini devam ettirmeleri sa�lanmal�d�r. Dilsel ve kültürel ço�ulculuk ile toplumlar�n bar�� içinde bir arada ve özgürce ya�amalar� sa�lanabilecektir" denildi.

'ÇÖZÜM �Ç�N ANAD�LDE E��T�M HAKKININ TANINMASI ÖNEML� OLACAKTIR'
Kürt dili üzerindeki bask�lara i�aret edilen aç�klamada, "Türkiye'nin çözüm bekleyen en temel sorunlar�ndan olan Kürt meselesinin çözümü ve toplumsal bar��n sa�lanmas�nda anadilde e�itim hakk�n�n tan�nmas� ve Kürt dili ile lehçelerinin kullan�m� önündeki engellerin kald�r�lmas� önemli bir ad�m olacakt�r" denildi.

Aç�klama, "Bu vesileyle, 28 Ekim 1990 tarihinde derne�imizin kongresinde Kürtçe konu�tu�u için tutuklanan, beraat ettikten k�sa bir süre sonra ise evinden al�n�p gözalt�nda zorla kaybettirilen üyemiz Vedat Ayd�n'� sayg�yla anarak Dünya Anadil Gününü kutluyor, her bireyin en do�al hakk� olan kendi anadili ile e�itim almas� ve dünya ile ileti�im kurmas� hakk�n�n ivedilikle hayata geçirilmesini talep ediyoruz" ifadeleriyle son buldu.

Uluslararas� Anadili Günü: Farkl� anadilleri önündeki engeller kald�r�lmal�

�lgili Haberler