23 Mart 2025 Pazar

'Biber gazı kimyasal silahtır, kullanımı derhal yasaklanmalıdır'

TTB ve Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, 3 gündür pek çok kentte devam eden eylemlerde polisin halka karşı kullandığı biber gazının kimyasal silah olduğunu vurgulayarak, kullanımının derhal yasaklanması gerektiğini dile getirdi.

Türk Tabipleri Birliği (TTB) İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB) dönük operasyon sonrası patlak veren ve giderek yaygınlaşan eylemlerde polisin halka karşı biber gazı kullanmasına tepki gösterdi.

TTB Merkez Konseyi tarafından yapılan yazılı açıklamada, "Anayasal bir hak olan toplantı, gösteri ve yürüyüş hakkını kullanan yurttaşlara yönelik olarak uygulanan şiddet ve kimyasal gazların kullanılması kabul edilemez" denildi.

Halka karşı kullanılan biber gazının uluslararası literatürde kimyasal silah olarak değerlendirildiğine dikkat çekilen açıklamada, "1997'de Türkiye'nin imzaladığı 'Kimyasal Silahlar Konvansiyonu'na göre; bu tür ajanların, kapalı yerlerde kullanılması, yakın mesafeden kullanılması veya bir topluluğa çok yoğun olarak kullanılması halinde bu ajanların kimyasal silah olacağı bildirilmektedir. Türkiye'de yaşanan son olayların görüntüleri ve bizzat tanık olduğumuz olaylar 'biber gazı'nın gösteri kontrol ajanı olarak değil kimyasal silah olarak kullanıldığını göstermektedir" denildi.

'KULLANIMI DERHAL YASAKLANMALI'
Açıklama, şöyle devam etti: "Türk Tabipleri Birliği tarafından 2011 yılında yayınlanan 'Gösteri Kontrol Ajanları' kitapçığında biber gazının ölümcül etkileri aktarılmıştır ve Türkiye'de meydana gelen ölümler dile getirilmiştir. Türkiye'de hepimizin bildiği gibi Hopa'da öldürülen öğretmen Metin Lokumcu'nun ölümünün biber gazıyla ilgili olduğu Adli Tıp Kurumu raporları tarafından da net olarak teyit edilmiştir. Musa Dağ, Çayan Birben, Mevlüt Altun, Hacı Zengin, Kazım Şeker bugüne kadar biber gazı maruziyeti sonucu ölen yurttaşlarımızdandırlar. Gerek toplum gerekse birey sağlığı açısından çok kötü sonuçlar doğurabileceğini bilimsel kanıtlarla da öngördüğümüz göz yaşartıcı gazlar kimyasal silah olarak değerlendirilmeli ve kullanımları derhal yasaklanmalıdır."

KİMYA MÜHENDİSLERİ ODASI: SAVAŞ HALİNDE DAHİ KULLANIMI YASAK
Kimya Mühendisleri Odası (KMO) İstanbul Şubesi, "Biber gazlarının kullanımıyla ilgili kamuoyu ve basın bilgilendirmesi" yayımladı. KMO İstanbul Şubesi, yayınlamış olduğu raporda toplumsal gösterileri bastırmak için kullanılan kimyasalların, uluslararası sözleşmelerde de belirtildiği gibi "kimyasal savaş ajanı" sınıfına girdiğinin altını çizerek şu ifadelere yer verdi:

"1925 tarihli Cenevre Protokolünü genişleten bir Sözleşme olan 1993 tarihli Kimyasal Silah Sözleşmesi kimyasal silahların geliştirilmesini, üretimini, stoklanmasını ve kullanımını yasaklar. Sözleşme, zehirli kimyasal maddeleri; 'insanlar ve hayvanlarda ölüme, daimi hasara ya da geçici olarak etkisiz hale gelmelerine neden olacak herhangi bir kimyasal madde' olarak tanımlamaktadır.

"Sözleşmenin 2/9-d maddesinde; kimyasal silah sınıfında görülen bazı kimyasalların 'yerel gösterilerin' kontrolü de dahil olmak üzere, 'yasanın uygulanması' amacıyla kullanılabileceği düzenlenmekte ancak gösteri kontrol ajanlarının savaş halinde dahi kullanımı yasaklanmaktadır.

"Özellikle, kitlelerin dağıtılması esnasında gündeme gelen, geniş alanlara yayılmak üzere zehirli kimyasalların sırtta taşınan yahut araçlarda depolanan spreyler vasıtasıyla yahut tazyikli su aracına veya hava aracına bağlanan fırlatma mekanizmaları aracılığıyla ya da sisleme yapma ile fırlatılarak kullanılması, 'nitelik ve nicelik sınırlamaları' gereği 'yasa uygulamasına dayalı' istisna olarak değerlendirilmeyip sözleşmeye aykırı uygulamayı gündeme getirmektedir."