ÇAYKUR, üreticileri yine özel sektöre mahkum etti
Hopa'daki çay üreticileri, ÇAYKUR'un kota ve randevu sistemiyle bir kez daha üreticileri düşük fiyatla özel sektöre satmaya mahkum etti. ÇAYKUR'un uygulamalarına tepki gösteren üreticiler, ÇAYKUR ile özel sektör arasındaki işbirliğine dikkat çekti.
ÇAYKUR her yıl olduğu gibi bu yıl da çayda kota ve randevu sistemi uyguluyor. Böylece üreticileri, yaş çayı daha düşük fiyatla özel sektöre satmak zorunda bırakıyor.
Artvin'in Hopa ilçesine bağlı Yoldere Köyündeki çay üreticileri, ÇAYKUR'un uyguladığı kota ve randevu sistemine tepki gösterdi.
'ÇAYKUR ÖZEL SEKTÖRLE İŞBİRLİĞİ İÇİNDE'
ÇAYKUR Genel Müdürlüğü'nün özel sektörle işbirliği yaparak çay üreticilerini ezdiğini söyleyen çay üreticisi Mahir Alper, "Genel Müdürlük böyle bir işbirliği olmadığını söylüyor, ama biz üretici olarak bunun farkındayız. Müstahsili bu kadar ezmenin bir anlamı yok. Alım konusunda çok sorun var. Sen müstahsilden önce 50 alım yapıyorsun, sonra 25'e düşürüyorsun. Bu kota bir anda 80 olur mu, olur. Ama sen 100 yapıyorsun, ertesi gün 50, sonra 25'e düşürüyorsun. Böyle düşüşlerin mantığı yok. Soruyoruz, 'özel sektöre çalışmıyoruz' diyorlar. Kusura bakmasınlar ama biz cahil değiliz" dedi.
'ÇAY ALIMININ KARABORSAYA DÜŞMESİNİN SORUMLUSU ÇAYKUR'
Özel sektör açıklama yaptıktan hemen sonra ÇAYKUR'un kotayı 50 yaptığını söyleyen Alper, "Özel sektör haftalık peşin ödeme yapıyor, 3'te birini kuru çay olarak alıyor. Devlet fiyatını ise 2026 Ocak'ta ödeyeceğini söylüyor. Maalesef bizim ÇAYKUR'umuz da kotayı 50'ye düşürdü, ödemeleri 2026 Mart'a uzattı. Bunlar üreticiyi mağdur eden keyfi uygulamalardır. Çay üreticisi olmazsa siz de yoksunuz. Üreticiyi bu kadar sıkboğaz etmeyin. Şu an devletin açıkladığı alım fiyatı 25,5 TL. Özel sektör peşin olarak 15-16 TL'ye alım yapıyor. Evet, maalesef çayda alım karaborsaya düşmüş durumda. Bunun sorumlusu da ÇAYKUR'dur" diye ekledi.
'ÜRÜN TARLADA KALDI, ÖZEL SEKTÖRE MAHKUM EDİLDİK'
Yoldereli çay üreticisi Sultan Tosumoğlu da, çay alım yerlerinin ürün almadığını, çayın tarlada kaldığını söyledi. "Şu anda gerçekten eziliyoruz" diyen Tosumoğlu, "Özel sektöre mahkum edildik. Özel sektör peşin 17 TL'ye alım yapıyor. Devletin verdiği fiyat ise ancak 2026 Mart'ta ödenecek. Bizim masraflarımız çok, gelirimiz sıfır. İşçiye bile ödeme yapamıyoruz, cepten ödüyoruz. Artık sonumuzun nereye varacağını bilemiyoruz" diye konuştu.
'EKMEĞİ BİLE VERESİYE VERİYORUZ'
Aynı zamanda çay üreticisi olan büfe işletmecisi Kadir Makar, çayını özel sektöre vermek zorunda kaldığını anlattı. İşlettiği büfede daha çok çay üreticilerine satış yaptığını, veresiye verdiğini söyleyen Makar, "Birinci veresiye defteri bitti, ikinciye başladık. Ekmeği bile veresiye veriyoruz. Kimseyi kıramıyoruz. 'Çaydan para alırsak öderiz' diyorlar. Biz de sattığımız ürünü yeniden almak için toptancıya gidiyoruz. Eskiden 3 liraya sattığını şimdi 5 liraya veriyor. Ama biz hala 3 liradan yazıyoruz çünkü banka değiliz. Ne olacak sonumuz, vallahi dua ediyoruz" sözleriyle yaşadıkları zulmü anlattı, tepkisini dile getirdi.
'ÇAYIMIZI BEDAVAYA VERİYORUZ'
Çay üreticisi Hamdi Balmumcu ise, "Bedavaya çay veriyoruz resmen. Her gün araç tutamam. 3 ton çayım var. Mecburen 17 liradan özel sektöre veriyorum. ÇAYKUR sadece 20 kilo alıyor. 60 kilo mu vereyim her seferinde? Üstelik randevu sistemi var. Her araç tutuşumda 600 TL masrafım oluyor" dedi.