'Çocuk işçiliği derhal yasaklanmalı'
12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü'nde açıklama yapan Eğitim Sen, çocuk işçiliğinin insan hakları ihlali olduğunu ve derhal yasaklanması gerektiğini belirtti.
Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen), 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü'ne ilişkin yazılı açıklama yayımladı. Çocuk hakları ve işçiliğine yönelik duyarlılığın yalnızca 23 Nisan ve 12 Haziran gibi belirli günlerde hatırlanmasının, yılın diğer aylarında yeterince gündeme gelmemesinin dikkat çekici olduğu ifade edilen açıklamada, her geçen yıl çocuk işçiliği sorununun büyüdüğünü, çocukların temel haklarını ihlal ettiği ve eğitimleri üzerinde yıkıcı etkiler yarattığı belirtildi. 2025 yılında milyonlarca çocuğun, eğitim hakkından mahrum bırakılarak tehlikeli ve sömürücü işlerde çalıştırılmaya devam ettiği kaydedilen açıklamada, Uluslararası İşçi Örgütü (ILO) ve Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi (CRC) standartları hatırlatıldı. Dünyada milyonlarca çocuğun, bu haklardan yoksun bırakılarak sömürüldüğü ve istismar edildiği kaydedildi.
ILO ve UNICEF'in güncel raporları paylaşılan açıklamada, "160 milyondan fazla çocuk, çocuk işçi olarak çalıştırılmaktadır. Yaklaşık 79 milyon çocuk, madencilik, tarım, tekstil atölyeleri gibi tehlikeli işlerde sömürülmektedir. Sahra Altı Afrika, çocuk işçiliğinin en yaygın olduğu bölgedir; Asya ve Latin Amerika'da da ciddi sorunlar devam etmektedir. Kriz bölgeleri ve mülteci kamplarında yaşayan çocuklar, çocuk işçiliğine en fazla maruz kalan gruplardır. Çocuk işçiliği; yoksulluk, ailelerin ekonomik zorlukları, eğitimsizlik ve işçi haklarının ihlali gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır. Türkiye'de yoksulluğun artması, çocukları düşük ücretli ve tehlikeli işlere zorlamakta; bu durum, fiziksel ve zihinsel gelişimlerini olumsuz etkilemektedir" denildi.
'SİYASİ İKTİDAR ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİ TEŞVİK ETMEKTEDİR'
TÜİK verilerinin paylaşıldığı açıklamada, 9 bin 354 kız çocuğunun çocuk yaşta zorla evlendirildiğini ve bu çocukların tamamının ev içi emek sömürüsüne maruz kaldığı belirtildi. 18 yaş altı evliliklerin yüzde 80'ini kız çocuklarının oluşturduğu ifade edilen açıklamada, Kürdistan'da çocuk evliliklerinin, Türkiye ortalamasının iki katına yakın olduğuna dikkat çekildi. Yoksulluk ve "namus kaygısı" gibi gerekçelerle kız çocuklarını erken evliliğe zorlandığı ifade edilirken, anadilde eğitim eksikliğinin okulu terk oranlarını artırdığı kaydedildi.
Türkiye'de Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) ve çıraklık sistemi, çocukların "stajyer" ya da "çırak" adı altında çalıştırılmasına zemin hazırladığı kaydedilen açıklamada, MESEM bünyesinde çalışan en az 12 çocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiği hatırlatıldı. İSİG'e göre, 2013-2025 yılları arasında 766 çocuk işçinin katledildiği belirtilen açıklamada, bu uygulamaların çocukların eğitimden uzaklaşmasına ve emek sömürüsüne yol açtığını vurguladı.
Eğitim Sen, şu açıklamaları sıraladı:
🔹"Çocuk işçiliği kesin olarak yasaklanmalı, çocuk çalıştıran işletmelere ağır yaptırımlar uygulanmalıdır.
🔹Çocuk işçiliğine yol açan yoksulluk, eğitimsizlik ve yetişkin işsizliği gibi sorunlara yönelik gerçekçi ve bütüncül politikalar geliştirilmelidir.
🔹Çocuk işçiliği, acil çözülmesi gereken bir sorun olarak kabul edilmeli; somut bir eylem planı hazırlanmalı ve hak ihlallerinde cezasızlık sona ermelidir.
🔹ILO'nun önerdiği gibi, kısa vadede kölelik, uyuşturucu ticareti, madencilik gibi tehlikeli işlerde çalışan çocuklar ile 12 yaş altındaki çocuklar ve kız çocukları öncelikli olarak korunmalıdır.
🔹Çalışan çocukların iş yerinde korunması da sağlanmalıdır.
🔹Eğitim, çocuk işçiliğini sona erdirmenin en etkili yoludur. Temel ve mesleki eğitim yaygınlaştırılmalı, eğitim çağındaki çocukların çalışması yasaklanmalı ve çocukları çalışmaya iten toplumsal nedenler ortadan kaldırılmalıdır.
🔹Yoksul ailelerin çocuklarını okula gönderebilmesi için ekonomik ve sosyal destek politikaları hayata geçirilmelidir.
🔹Yoksulluğu ortadan kaldıracak, ailelerin ve toplumun ekonomik sorunlarına çözüm üreten politikalar uygulanmalıdır.
🔹Orta ve uzun vadede, çocuk işçiliğinin tüm boyutlarıyla sona erdirilmesi için somut politikalar oluşturulmalı ve hızla hayata geçirilmelidir."