Erzincan Hapishanedeki sistematik işkenceye ilişkin suç duyurusu
Erzincan Yüksek Güvenlikli Kapalı Hapishanesine sevk edilen tutsaklara yönelik çıplak arama dayaması ve reddeden tutsaklara uygulanan işkenceye ilişkin Amed Barosu 5 ayrı kuruma başvurdu. Tutsaklara dönük yaygınlaştırılan ve sistematik hale getirilen çıplak arama uygulamasının, işkence ve kötü muamele yasağına aykırı olduğu vurgulandı.
Amed Barosu İnsan Hakları Merkezi Hapishane İzleme Komisyonu, Erzincan Hapishanesine 22 Nisan'da yaşanan çıplak arama, işkence ve kötü muameleye ilişkin, Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu. Komisyon ayrıca araştırma yapılması için Adalet Bakanlığı, Kamu Denetçiliği Kurumu, Ceza ve Tevfik Evleri Genel Müdürlüğü, Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu ve Türkiye İnsan Hakları Eşitlik Kurumu'na (TİHEK) başvurdu.
Ayrı ayrı 5 kuruma yapılan başvurularda, Erzincan Yüksek Güvenlikli Kapalı Hapishanesine diğer hapishanelerden nakledilen tutsaklara dönük yaygınlaştırılan ve sistematik hale getirilen çıplak arama uygulamasının, işkence ve kötü muamele yasağına aykırı olduğu vurgulandı.
ÇIPLAK ARAMAYI KABUL ETMEYEN TUTSAKLARA İŞKENCE
Diyarbakır Barosu'na tutsaklar ve tutsak aileleri tarafından yapılan başvurularda, söz konusu uygulamanın yaygınlaştığına yer verilen başvurularda, "Çıplak arama uygulamasını kabul etmeyen mahpusların infaz koruma memurlarınca darp edildiği de gelen başvurularda mahpuslar tarafından aktarılmıştır. Mahpuslara karşı kötü muamele ve işkenceye varan fiiller gerçekleştirildiği iddiası ile mahpuslar ve mahpus aileleri tarafından Amed Barosu'na başvurular yapılmıştır. Bu başvurular neticesinde konu ile alakalı hapishane ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan ziyaretlerde Erzincan Yüksek Güvenlikli Hapishaneye mahpuslar ilk getirildiklerinde uzunca bir süre ring aracında bekletildikleri ve temel ihtiyaçların kendilerine verilmediklerini, müteakiben nezarethanede yine uzun süre temel ihtiyaçlardan uzak bir şekilde bekletildiklerini aktarmışlardır" ifadelerine yer verildi.
'KAMUSAL OTORİTENİN KÖTÜYE KULLANILMASI ANLAMINA DA GELİR'
Çıplak arama uygulamasının ilk girişte dayatıldığı, tutsakların bu durumu kabul etmemesi üzerine darp edildiklerinin Amed Barosu'na aktarıldığına yer verilen başvurularda, "Çıplak arama uygulaması yalnızca fiziki bir ihlal değil; aynı zamanda sistematik bir kurumsal taciz, psikolojik işkence ve hak ihlali niteliğindedir. Cezaevinde görevli kamu görevlilerinin bu şekilde hareket etmesi, yalnızca şahsi sorumluluk doğurmakla kalmaz, aynı zamanda kamusal otoritenin kötüye kullanılması anlamına da gelir" denildi.
'İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE YASAĞININ İHLALİ'
Başvurularda, bu uygulamalarla Anayasa'nın 17. maddesi ile güvence altına alınan işkence ve kötü muamele yasağının ihlal edildiğine dikkat çekildi. Başvurularda ayrıca uygulamaların aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 3. maddesi kapsamında tanımlanan aşağılayıcı ve insanlık dışı muamele yasağı ile BM Mandela Kuralları'na ve Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT) standartlarına aykırı olduğu vurgulandı.
HUKUKİ İŞLEMLERİN BAŞLATILMASI TALEBİNDE BULUNULDU
Baro, tutsaklara karşı çıplak arama uygulamalarının son bulması ve etkin bir soruşturma yapılarak, bu uygulamaları yapan kurum personelleri hakkında gerekli hukuki işlemlerin başlatılması talebinde bulundu.