Hapishanelerde yemek ve su bile yeterli verilmiyor
Diyarbakır, Elazığ, Erzincan ve Erzurum'da bulunan hapisahnelere dair hazırlanan raporda, çıplak arama, tedavi hakkının engellenemsi, su ve yemeklerin yetersiz oluşu gibi birçok hak ihlaline yer verildi. Bazı hapisahnelerde 2 tutsağın 1 ranzada yatmak zorunda kaldığı aktarılırken, kadın tutsakların kaldığı hapishanelerin erkeklere göre yapılmasından kaynaklı daha fazla sorun yaşadığı ifade edildi.
Tutuklu Aileleriyle Yardımlaşma Derneği (TUAY-DER), Diyarbakır Barosu, Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) ile İnsan Hakları Derneği (İHD), Diyarbakır, Elazığ, Erzincan ve Erzurum'da bulunan hapisahnelere dair hazırladığı raporu açıkladı. ÖHD Diayrbakır Şubesi'nde açıklanan rapor, Ocak ve Şubat aylarında yapılan ziyaretlerde tespit edilen hak ihlallerini kapsıyor.
'UMUT HAKKI' ÇAĞRISI
ÖHD Diyarbakır Şubesi Hapishane Komisyonu üyesi Ahmet Güler, PKK lideri Abdullah Öcalan'ın üzerindeki tecridinin kaldırılmasını, ağırlaşan infaz koşullarının düzeltilmesini, AİHM'in verdiği ihlal kararları dikkate alınarak "umut hakkı"nın sağlanmasını istedi.
Güler, raporun Diyarbakır kampüsünde yer alan 7, Elazığ kampüsündeki 5 hapishaneyle birlikte Erzincan T Tipi Hapihanesi, Erzincan L Tipi Hapisahnesi, Erzincan Kadın Hapishanesi, Erzincan Yüksek Güvenlikli Hapisahne, Erzurum Dumlu 1 v 2 No'lu Yüksek Güvenlikli, Erzurum Oltu ve H Tipi olmak üzere toplam 20 hapishaneyi kapsadığını söyledi.
Raporda, tutsakların revir ve hastaneye sevk taleplerinin geciktirildiği, hasta tutsakların devam eden tedavilerinde aksaklıklar yaşandığı, tutsakların saatlerce ring araçlarında bekletildiği, çift kelepçe uygulandığı, doktor muayenesinde jandarma personelinin dışarı çıkarılmadığı aktardıldı.
Raporda, sosyal etkinliklerin "güvenlik" gerekçesiyle kısıtlandığına dikkati çekilen raporda, tutsakların ailelerinden uzak hapisahnelere sevk edildiği, sevk edilen tutsakların eşyalarının alınmasına izin verilmediği kaydedildi. Ayrıca sevk talebi olan tutsaklara aylar sonra dönüş yapıldığı belirtildi.
YETERSİZ YEMEKLER VE SU SORUNU
Raporda, 3 kişilik odada 1 kişiye yetecek kadar yemek verildiği, yemeklerde hijyen kurallarına uyulmadığı, suyun yetersiz olduğu, tutsakların dilekçelerine cevap verilmediği, kantin fiyatlarının dış piyasa fiyatlarının üzerinde olduğu, ürünlere 1 hafta içinde 2 kez zam yapıldığı, tutsakların hapishaneye giriş çıkışlarda usulsüzce aramaya maruz kaldığına, tutsakların çıplak aramaya maruz kaldığı ve bunu kabul etmeyen tutsakların işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı ifade edildi.
KÜRTÇE KİTAPLARA ENGEL
Tutsakların yanında bulunan eşyalara el konulduğu, herhangi bir yasak kararı olmamasına rağmen kitap ve dergilere el konulduğu, Kürtçe mektup ve kitaplara kimi hapishanelerde izin verilmediği ya da geç verildiği kaydedilen raporda, tutsakların gönderdiği mektupların içeriklerinin sansürlendiği belirtildi.
KADIN TUTSAKLAR HİJYEN SORUNU YAŞIYOR
Açılan disiplin soruşturmaları üzerinden tutsaklara hücre cezaları verildiği ve infazların yakıldığı bilgisi raporda yer aldı. Raporda, kadın tutsaklara hijyen paketinin verilmediği, sadece kalitesiz bir ped verildiği ve bu pedleri kullanan tutsakların hastalandığı belirtildi. Yine kadın tutsakların bulunduğu hapishanelerin erkeklere göre dizayn edildiği, bu nedenle kadınların kimi zorluklar yaşadığı raporda yer aldı.
Raporda bazı hapishanelerde 2 tutsağın bir ranzada yattığı aktarıldı.
ÖNERİ VE TALEPLER
Raporun sonuç bölümünde şu öneri ve talepler sıralandı:
"🔹Tutsaklara yönelik keyfi uygulama ve hah ihlalinde bulunan görevliler hakkında soruşturma açılması
🔹Ağır hasta tutsakların serbest bırakılması
🔹İnfaz Kanunun 16. Maddesinin hasta tutsakların ihtiyacı doğrultusunda değiştirilmesi
🔹Ağız içi arama ve diğer yasaklı arama usullerine derhal son verilmesi
🔹 Tutsakların yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenmesinin sağlanması
🔹 Hapishanelerde düzenli ve yeterli sayıda sağlık personelinin bulunması
🔹 Hijyen malzemelerine ücretsiz olarak erişimin sağlanması ve su sorununun çözülmesi
🔹Sürgün sevk, hastalıklar gibi durumlarda tutsakların ailesine haber verme imkanının oluşturulması"