GÜNCEL

'Kuyu tipi hapishaneler kapat�ls�n' paneli

�STANBUL - ETHA
25 Eylül 2025 Per�embe

Laborans'�n, "Kuyu tipi hapishaneler kapat�ls�n" talebiyle düzenledi�i panelde kuyu tipi hapishanelere kar�� direni� ve birle�ik mücadelenin önemi kaydedildi. Panelde konu�an ESP MYK üyesi Okan Danac�, devrimci hareketin hapishanede direni� konusunda çok büyük bir deneyimi ve tarihi oldu�unu belirtti. Danac�, kuyu tipi hapishaneler konusunda mücadele eden herkesin bir araya gelece�i zeminler bulmak gerekti�ini belirtti.

Laborans, kuyu tipi hapishanelerle ilgili Ezilenlerin Hukuk Bürosu (EHB) avukatlar�ndan Özlem Gümü�ta�, Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) MYK üyesi Okan Danac�, �nsan Haklar� Derne�i (�HD) �stanbul �ubesi Hapishane Komisyonu üyesi Meral Nergis �ahin'in kat�l�m�yla K�v�lc�m Kültür Merkezinde panel düzenledi.

"Kuyu tipi hapishaneler kapat�ls�n" pankart�n�n as�ld�� panelin moderatörlü�ünü �lda Su, yapt�.

�lk sözü alan �HD �stanbul �ubesi Hapishane Komisyonu üyesi Meral Nergis �ahin, 40 tane kuyu tipi hapishane bulundu�unu belirterek, bunlar�n F tipi hapishaneler sonras� yap�ld��n� kaydetti. Politik tutsaklar�n her dönem hak gasplar�na maruz kald��n� ifade eden �ahin, "80 askeri darbesi ve 90'l� y�llar, '96'da hapishanelerdeki açl�k grevi süreci ve 19 Aral�k buna dahildir. Hapishaneler her dönem toplumun aynas� olmakla birlikte, toplumsal mücadeleyi bast�rman�n arac�d�r" dedi.

�AH�N: �ÇER�DE VE DI�ARIDA B�RLE��K MÜCADELEY� BA�ARMALIYIZ
Askeri fa�ist darbe döneminde içeride tutsaklar�n direni�i sürerken, d��ar�da da ailelerin ve tutsak yak�nlar�n�n direndi�ini kaydeden �ahin, "�u an birlikte mücadeleyi ba�aram�yoruz" diye kaydetti.

Her gelen iktidar�n hapishaneler üzerinde yeni bir dizayn etme sald�r�s�na giri�ti�ini ifade eden �ahin, 19 Aral�k hapishaneler katliam�n� hat�rlatt�. Geçmi� direni�lerin en belirgin özelli�inden ders alan iktidar�n, bugün tutsaklar�n hapishanelerde ayr� ayr� tutuldu�unu kaydederek, bunun tutsaklar�n birle�ik direni�ini etkiledi�ini ifade etti.

Hapishanede kendilerine iletilen hak ihlallerini aktaran �ahin, "Bu hak ihlallerinin ço�u art�k durumu de�i�tiremeyece�imiz bir a�amada bize iletiliyor. Bu hak ihlallerinin ço�u asl�nda bir cinayettir" diye konu�tu.

'TUTSAKLAR B�RÇOK HAK �HLAL�NE MARUZ KALIYOR'
Hapishanelerde tecrit içinde tecrit ya�and��n� belirten �ahin, tutsaklar�n birçok biçimde sa�l�k hakk�n�n ihlal edildi�ini belirtti. Kelepçeli muayene, ilaç yazmama, hastaneye sevk etmeme gibi birçok sa�l�k hakk� ihlalinin oldu�unu kaydeden �ahin, tutsaklar�n temiz suya eri�im ve temizlik hakk�n�n da gasp edildi�ini ifade etti.

Yataklar�n kirlili�inden ailelerin getirdi�i e�yalar�n verilmemesine kadar birçok keyfi uygulaman�n da ya�and��n�, tutsaklara i�kence yap�ld��n� kaydeden �ahin, "Mahpusa bilinç kayb� ya�ayacak kadar �iddet uyguland�� ba�vurusu bile var" dedi.

Tutsaklar�n hapishaneden hukuksuzca TEM'e götürüldü�ünü ve i�kenceli sorgu yap�ld��n� söyleyen �ahin, hapishanede ç�plak arama i�kencesi, adli tutuklular taraf�n �iddet uygulanmas�, askerin taciz ve i�kencesi, kamera dayatmas� gibi birçok konuda tutsaklar�n ya�ad�� soruna ili�kin �HD'ye ba�vurdu�unu iletti.

Tutsaklar�n ya�ad�� hak ihlali ve i�kencenin d��ar�da yeteri kadar duyulmad��n� belirten �ahin, "Bu sesin duyulmas� için yol bulmal�y�z" diye kaydederek, tutsaklar�n ya�ad�� hak ihlali ba�vurular� aras�nda d��ar�yla ileti�iminin engellenmesi konusunun da yer ald��n� belirtti.

GÜMÜ�TA�: ZORLA TEDAV� ��KENCED�R
EHB avukatlar�ndan Özlem Gümü�ta�, ölüm orucunda olan ve bugün zorla tedavi dayat�lan Serkan Onur Y�lmaz'�n durumuna de�indi. "Zorla tedavi i�kencedir" diyen Gümü�ta�, Y�lmaz'�n taleplerinin kabul edilmesi gerekti�ini kaydetti.

Devletin toplumu �ekillendirmek istedi�i her dönemde hapishanelerde yeni bir sald�r� politikas�n�n oldu�unu belirten Gümü�ta�, bunun tesadüf olmad��na de�indi. Eski�ehir tabutlu�unu, tek tip elbise dayatmas�n�, �mral� tecridini örnek verdi. Gümü�ta�, "Her dönem devrimci tutsaklara dü�man hukuku uygulan�yor. Biz devletin hapishane politikas�n� her konu�tu�umuzda özel bir hapishane politikas�n� konu�uyor oluruz" dedi.

Kuyu tipi hapishanelerin, Y,S,C tipi hapishanelerin yüksek güvenlikli hapishaneler oldu�unu ve burada hapishane idaresine b�rak�lan bir hukuk oldu�unu vurgulayan Gümü�ta�, AKP'nin 15 Temmuz darbe giri�imi sonras� kuyu tiplerinin önce Gülen cemaati için aç�ld��n�n söylendi�ini belirtti. K�sa bir süre sonra devrimcilerin de kuyu tiplerine götürüldü�ünü kaydeden Gümü�ta�, ilk olarak Ankara'da tutuklanan Mezopotamya ajans� çal��anlar�n�n kuyu tiplerine götürüldü�ünü ve art�k sadece hükümlülerin de�il tutuklular�n da götürüldü�ünü belirtti.

'KUYU T�P� TECR�T �Ç�NDE TECR�TT�R'
Kuyu tiplerinin fiziki ko�ullar�na dair bilgi veren Gümü�ta�, kuyu tiplerinin 12 ad�ml�k bir hücre olarak tasarland��n� ve havaland�rmalar�n�n olmad��n� söyledi. "Buralar kar�� oldu�umuz F tiplerinden bile daha a��r bir tecrit. Odalar�n camlar� tellerle çevrilmi�, d��ar�yla temas�n�z�n çok az oldu�u, havaland�rma hakk�n�n günde bir saat oldu�u, havaland�rmaya kimle ç�kaca��n�za bile karar veremedi�iniz, orada yapaca��n�z aktivitelerin bile idare taraf�ndan engellendi�i bir mekan" dedi.

Havaland�rma s�n�rland�rmas�na dair idarenin "atölye" denilen yerlerin varl��yla tecridi me�rula�t�rmaya çal��t��n� kaydeden Gümü�ta�, bunun bir hak olarak de�il idarenin ödül-ceza yöntemi olarak uyguland��n� ifade etti.

'KUYU T�P� �T�RAFÇILIK �Ç�N KULLANILIYOR'
Gümü�ta�, "Bu hapishanelere herkes götürülüyor. Yasalarda olmayan yeni bir infaz rejimi olu�turuluyor ve bu ki�inin daha a��r bir tecride maruz kald�� bir rejim uygulan�yor. Burada olu�turulan temastan yoksunluk ve yaln�zl�k, iktidar�n pi�manl�k örgütleme ve itirafç�l�k uygulamas�n�n da dayana�� oluyor. Son zamanlarda ya�anan itirafç�l��n ço�u yüksek güvenlikli hapishanelerden ç�kt�. Buralardan itirafç�lar, gizli tan�klar bu politika sonucu ortaya ç�kt�" dedi.

15 Temmuz darbe giri�imi sonras� �ekillenen bu hapishane politikas�n�n AKP'nin toplumdaki direni� damarlar�n� tasfiye etme politikas� olarak uygulad��n� ifade eden Gümü�ta�, "Hapishaneler devrimci hareketin çok özel direni�ler ve üretimlerde bulundu�u bir yerdir. Devlet i�te bu direni� gelene�ini bitirmek ve içeride tutsaklar� 'tek ba��nal�k' duygusuyla teslim al�nmaya çal��yor" dedi.

'DI�ARIDAK� DAYANI�AMYI DA YOK ETMEK �ST�YOR'
AKP'nin "Terörün finansman�" diye bir yasa ç�kard��n� ve hapishanelerle dayan��ma içinde olan herkesi gözalt�na alarak, tutsaklarla dayan��man�n da önüne geçmeye çal��t��n� ifade eden Gümü�ta�, "Tutsaklar bu tecride s�k s�k bedenleri ile direnmek zorunda kal�yor. Zaman zaman açl�k grevi, ölüm orucu, kap� dövme, slogan atma gibi yöntemlerle direnmek zorunda kal�yor. Bu nedenle d��ar�da bir mücadeleye ihtiyaç var. Kuyu tiplerine kar�� sadece haklar�m�z temelinde de�il, kuyu tiplerinin kapat�lmas� noktas�ndaki bir birli�e ihtiyaç var. Çünkü kuyu tiplerinde tek tek havaland�rma hakk�, sohbet hakk� gibi taleplerle mücadele yürütüme ve direnmeyle kazan�m elde edilebilecek bir durum de�il. Bu yüzden kuyu tipleri ancak siyasi bir mücadeleyle kapat�labilir" dedi.

DANACI: SINIF MÜCADELES�N�N GELD�� DURUMA GÖRE HAP�SHANE POL�T�KASI DAYATILIYOR
Ard�ndan ESP MYK üyesi Okan Danac�, konu�ma yapt�. Danac�'da Serkan Onur Y�lmaz'�n taleplerinin kabul edilmesi gerekti�ini ifade etti. Danac�, hapishanelerdeki rehin tutma ve teslim alma sald�r�lar�n�n yeni olmad��n� ama yeni tiplere büründü�ünü söyledi. S�n�f mücadelesinin geli�mesiyle birlikte devletin hapishane politikas�n�n de�i�ti�ini ve tecridi derinle�tirecek yöntemler geli�tirdi�ini kaydeden Danac�, ada tipi hapishaneleri örnek vererek, �mral� adas�n�n buna örnek oldu�unu belirtti.

2025 y�l�nda tecridin a��rla�t�rarak devam etti�inin alt�n� çizen Danac�, kuyu tiplerinin kim için yap�ld��n�n propagandas�n� yaparsa yaps�n devletin devrimciler için yapt��n� kaydetti. Geli�en s�n�f hareketi kar��s�nda devrimci öncülerin tasfiyesini amaçlad��n� vurgulayan Danac�, "Bu sadece devrimcilerle devlet aras�ndaki bir sava� de�il. Bu toplumsal mücadelenin en temel sava��m alan�d�r" diye konu�tu.

'KUYU T�P�NDE HER �EY YALNIZLIK ÜZER�NE KURULU'
Kuyu tipi hapishanelerde mekan�n fiziki tasar�m�na dikkat çeken Danac�, kaç ad�m olaca��ndan, sosyalle�mesine kadar her noktan�n özel olarak planland��n� belirtti. "Gardiyanlarla denk gelinmemesi bile dü�ünülmü�, butonla konu�uyorsunuz, örne�in dü�tünüz ve bay�ld�n�z, �ans�n�z varsa bir gardiyan tesadüfen sizi görürse kurtulma �ans�n�z olur, aksi durumda erken müdahale edilmedi�i için ya�am�n�z� yitirebilirsiniz" diye konu�tu.

Kuyu tiplerinin "�slah etme" amac�yla yap�ld��n� ekleyen Danac�, kuyu tipi hapishanelerde hasta tutsak sorunun daha özel bir sorun oldu�unu kaydetti. Bu hapishanelerde kalan herkesin potansiyel a��r hasta tutsak aday� oldu�unun alt�n� çizen Danac�, "Di�er hapishanelerden en temel fark� dijitalli�i. Bir di�eri 3 katl� ve havaland�rman�n olamay��" dedi.

'HAP�SHANEDE D�REN��N B�Ç�MLER�N� DE KONU�MALIYIZ'
Çok kitap okudu�unuz için, çok fazla mektup ald��n�z için, müzisyenseniz çok fazla üretim yapt��n�z için sohbet hakk�n�z ihlal edilebilinir" diyen Danac�, hapishanede direnmenin biçimlerinin de konu�mak gerekti�ini söyledi. Devrimci hareketin hapishanede direni� konusunda çok büyük bir deneyimi ve tarihi oldu�unu belirten Danac�, kuyu tipi hapishaneler konusunda mücadele eden herkesin biraraya gelece�i zeminler bulmak gerekti�ini belirtti.

Devam eden ölüm orucu, açl�k grevi ve direni�lerin varl��na de�inen Danac�, "Art�k sözün ötesine geçecek bir ana ihtiyaç var. Hapishanedeki direni�in ba�ar�s�, sokaktaki yank�s�na ba�l�d�r" dedi.

Panelde ayr�ca �zmir Buca Yüksek Güvenlikli Hapishanede kalan Resul Kocatürk'ün ve Çorlu Yüksek Güvenlikli Hapishanede kalan Celal Punar'�n annesinin gönderdi�i mektup okundu.

Panel daha sonra kat�l�mc�lar�n soru cevap ve katk�lar�yla devam etti.

'Kuyu tipi hapishaneler kapat�ls�n' paneli

�lgili Haberler