Serhed Herekol nivîsand | Yekîtîya Kurdan

Ji xwe berî her tiştî ev konferans, wek gelek caran jî hat ser ziman, bû bingehê kongreya netewî ango yekîtîya netewî ya Kurdistanê. Ya duyemîn, di dîroka Kurdistanê da cara yekemîn ji xeynî PDK û YNKê, bi pêşengtîya PYDê ya ku nûnertîya kedkarên Rojava dike, pergalek hat avakirin û bi pêşengtîya vê pergalê yekîtî çêbû. Pêşengê karker û bindestên Rojava ya Komûnîst, TKŞê jî di vê konferansa yekîtîyê da cihê xwe girt. Dîsa ev jî destkeftîyek dîrokî ye.

Dîroka Kurdistanê, qasê ku dîroka berxwedan û serhildanane, dîroka perçebûn û şerê navxweyî ye. Ji Medya û şûnve, bi taybet jî ji Şerê Çaldiranê yê 1514an heta niha Kurdistan parçekirî bû. Di heyama feodalîzmê da berjewendîyên eşîr û mîrektîyan li pêş berjewendîyên gelerî û netewî dihat dîtin û ji bo vê jî gelek caran xiyanet li gelê Kurd dihat kirin. Vê kevneşopîya qirêj sedsala borî da jî qirka gelê Kurd berneda. Bêguman ne tenê nakokîyên navxweyî, dijminên netewa Kurd yên ku Kurdistan di her çar alîyan da dorpêç kirin û emperyalistan jî pêşîya yekîtîyê digirtin.

Piştê şerê parvekirina emperyalîst yê 1emîn, li Kurdistanê vîna hevpar ya rizgarîyê hebe jî ne di rewşekê encamgir da bû. Lê dîsa jî têkoşîna gelê Kurd nesekinî û agirê Azadîyê dest bi dest li her çar parçên Kurdistanê gerîya. Têkoşîna li Başûrê Kurdistanê heta 2005an, gelek caran encam girt û binketin jîyan kir. Lê berîya wê jî gerîlla bi avakirin Qadên Parastina Medya yê têkoşîna li Başûrê Kurdistanê derbasî astek nû kir.

Li Bakûrê Kurdistanê sed salan zêdetire bindestî berdewan dike. Li hemberê vê, bi bedela bi deh hezaran şehîdan, têkoşînekê bê hempa berdewam dike. Em dikarin heman tiştê ji bo Rojhilatê Kurdistanê jî bibêjin.

Li Rojavayê Kurdistanê têkoşîn bi rêbazên cuda meşîya. Her çi qasî di heyama rejîma Baas da komkûjîya sînemaya Amûdê û tundîya dewleta faşîst jîyan kiribe jî ji xeynê serhildana Qamişlo ya 2004an, gelê Rojava şer û serhildan nedîtibû.

Têkoşîna netewî ya demokratîk a Kurd wek "cepheya paş" nêzîkê Rojava dibû. Gelê feqîr û kedkar yê Rojavayê Kurdistanê beşdarê têkoşîna azadîyê dibû. Di nav refên gerîla da li her sê perçên din şehîd da. Ji xwe ev bû bingehê şoreşa Rojava. Di despêka şoreşa Rojava da, dewlemendên Kurd bi rêbaza sîyaseta burjuva, bi dijminên gelê Kurd yên wekî Ceyş el Hûr ra îtifaq çêkirin. Ji xwe dema em li dîroka van binêrin tê dîtin ku van tu carê bi keda xwe tiştek bi ser nexistîye. Wek taybetmendîyek burjuvazî ya giştî, her li ser keda ji xeynî xwe jîyan kirine. Lê li hemberê vê, gelê Kurd yê kedkar, beşdarê têkoşîna azadîya Kurdistanê bû, bedelên giran da.

Bi destpêkirina şoreşa Rojava jî bi cangorîtî di çeperên herî pêş da cih girt. Di nav şerê navxweyî yê Sûrîyê da, şoreş ava kir û ber bi Bakûr û Rojhilatê Sûrîyê ve berfireh kir. Bi îtifaqa gelên (Asûrî, Sûryanî, Ermenî, Ereb û Tirkmen) Rojavayê Kurdistanê vegerand şoreşa gelan. Jinên Kurd bi fedaîtîya xwe xitma xwe li şoreşê xistin, şoreş bû şoreşa jinan. Vê şoreşê bi vîna gelên Rojava 14 salan xwe parast. Di vê qonaxa ku rejîma Baas hilweşîya da derfetek dîrokî ket destê gelê Kurd. 21 sal piştî Seddam, Esad jî hilweşîya. Lê rewşa Rojava ne wek Başûr e.

Li Başûr hêzên Kurd ên ku rêveberî ava kirin, hêzên burjuva bûn. PDK û YNK Başûrê Kurdistanê di nav xwe da par vekirin û li ser vê esasê federalî hat avakirin. Karker û kedkarên Kurdistanê ne di rojeva wan da bûn/îro jî ne di rojeva wan da ye. Lê li Rojava şoreş bi pêşengtîya kedkaran despê kir û belav bû. Di şoreşa Rojava da burjuvazîya Kurd kevirek danenî ser kevir. Şoreş, bi pêşengtîya kedkaran dest pê kir û meşîya. Bingehê hilweşandina rejîma Baas ava kir. Piştî ketina rejîma Baas mijarek dîrokî dîsa hat rojeva jîyana sîyasî ya gelê Kurd; YEKÎTÎYA NETEWÎ! Di dawîya hevdîtinên demdirêj di 26ê Nîsana 2025an da li Qamişlo bi piştgirîya hemû alîyên sîyasî yên Kurdî, konferansa yekîtîyê hat lidarxistin. Şoreşa Rojava rihê xwe da vê yekîtîyê. Di serî da federasyon hemû mafên netewî yên gelê Kurd û mafên demokratîk yên gelên Sûrîyê wek daxwaz da pêş xwe.

Em dikarin dîrokîbûna vê rojê ji gelek alîyan ve binirxînin. Ji xwe berî her tiştî ev konferans, wek gelek caran jî hat ser ziman, bû bingehê kongreya netewî ango yekîtîya netewî ya Kurdistanê. Ya duyemîn, di dîroka Kurdistanê da cara yekemîn ji xeynî PDK û YNKê, bi pêşengtîya PYDê ya ku nûnertîya kedkarên Rojava dike, pergalek hat avakirin û bi pêşengtîya vê pergalê yekîtî çêbû. Pêşengê karker û bindestên Rojava ya Komûnîst, TKŞê (Tevgera Komunîst a Şoreşger) jî di vê konferansa yekîtîyê da cihê xwe girt. Dîsa ev jî destkeftîyek dîrokî ye. Komûnîstan, hem ji bo Kurdistana azad hem jî wek pêkhateya komûnîst a vê şoreşê bedelên mezin dan û hîn jî didin. Îro li hemberî mêtingehkaran vîna yekîtîya netewî hatîye bidest xistin. Li gel vê yekîtîya netewî nayê wateya ku nakokîya çînî ji holê rabûye; berovajî, wê têkoşîna çînî hîn kûrtir bimeşe. Lê ev ji bo netewek ku di bindestê mêtingehkarîyê da ye mijarek navxweyî ye. Li keleka vê jî li dijî burjuvazîya wan, îtifaqa bi karker û bindestên netewên serdest ên Tirk, Ereb û Fars ra jî rewa û pêwîste.

Ev konferans qasî ku ji bo gelê Kurd xwedî girîngîyek dîrokî bû, ji bo dijminên gelê Kurd, ango mêtingehkarên Kurdistanê jî tirsek dîrokî bû. Dewleta burjuvazîya Tirk ya faşîst, ji destpêkê heta niha ji bo fetisandina şoreşa Rojava her tişt kir. Axa şoreşa me dagir kir û pêşengên şoreşê yên netewîya demokratîk û komûnîst qetil kir. Lê di dawî da, li Tişrînê neçar ma ku HSDê qebûl bike. Em baş dizanin ku dewleta burjuvazîya Tirk a dagirker û mêtingehkar, ji bo destkeftîyên gelê Kurd di asta herî kêm da bêhile wê her tiştê bike. Ji xwe ji daxûyanîya Colanî û Hakan Fîdan jî ev tê dîtin. Yên ku xetên xwe yên sor û "qebûl nekirinçn xwe" bilind dikin, wê tişta ku ji destê wan were bikin. Lê belê em ji bîr nekin ku di heyama avakirina Başûrê Kurdistanê da jî bi heman hovîtîyê dijminahîya xwe eşkere kiribûn û dawî da bi neçarî rêveberîya Başûr qebûl kirin.

Îro dîsa wê mêtingehkarî bi hemû derfetên xwe êrîş bike, lê nikare parastina şoreşê têk bibe. Ji ber ku gelê Kurd hem di nav Rojavayê Kurdistan'ê da yekîtîya xwe pêk anîye, hem bi gelên di hundirê Sûrîyê da jîyan dikin ra îtifaqa xwe avakirye. Vîna gelê Kurd, kedkarên Kurd, jinên kurd ENKSya ku îtifaqa burjuvazîyê ye mecbûrê yekîtîyê kirîye. Parastina vê yekîtîyê jî, bihêz kirina îtifaqa bi gel û bawerîyên bindest û bi karker û bindestên netewên desthilatdar (yên Fars, Tirk û Ereb) ra jî bi vîna gelê Kurd ve girêdayî ye. Îro dema şandeya yekîtîya Kurd biçe Şamê wê hem mafê gelê Kurd hem jî mafê gelên Sûrî biparêze. Ev wê îtifaqa gelan berfirehtir bike. Surîya demokratîk û Rojavaya azad, bingeha federasyona demokratîk a Rojhilata Navîn dadine. Pêvajoya li pêş me hem derfet û hem jî gefan di nav xwe da dihewîne. Em ê bi hemû hêza xwe ji bo federasyona demokratîk a Rojhilata Navîn, şoreşa yekbûyî, Kurdistana azad û sosyalîst têbikoşin û ala şoreşê bilind bikin.

****

Serhed Herekol yazdı | Kürt birliği
Öncelikle bu konferans, birçok kez dile getirildiği gibi, Kürdistan Ulusal Kongresi'nin, yani ulusal birliğin temeli olmuştur. İkincisi, Kürdistan tarihinde ilk kez KDP ve KYB dışında Rojava emekçilerini temsil eden PYD öncülüğünde bir sistem kurulmuş ve bu sistemin öncülüğünde birlik yaratılmıştır. Bu birlik konferansına Rojava işçi ve ezilenlerinin komünist öncüsü TKŞ de katıldı. Yine bu da tarihi bir başarıdır.

Kürdistan tarihi, direnişler, ayaklanmalar olduğu kadar bölünme ve iç savaş tarihidir. Medya'dan bu güne -özellikle 1514'teki Çaldıran savaşından bu yana- Kürdistan ulusal iradesi parçalanmıştır. Feodalizm döneminde aşiret ve beyliklerin feodal çıkarları, halkın ve ulusun çıkarlarının üstünde tutulmuş, bu nedenle çoğu durumda Kürt halkına ihanet edilmiştir. Bu kirli gelenek, son yüzyılda bile Kürt halkının yakasını bırakmadı. Elbette sadece iç çekişmeler/çatışmalar değil, aynı zamanda Kürdistan'ı dört bir yandan kuşatan Kürt milletinin düşmanları ve onlarla birlikte olan emperyalistler de birliği engelliyordu.

Birinci emperyalist paylaşım savaşından sonra Kürdistan'da ortak kurtuluş iradesi varsa bile, bu sonuçsuz kalmıştır. Ancak Kürt halkının mücadelesi durmadı, özgürlük ateşi elden ele Kürdistan'ın dört parçasına yayıldı. Güney Kürdistan'da verilen mücadele 2005 yılına kadar çok kez yenilgiyle sonuçlandı. Öncesinde gerillanın Medya Savunma Alanlarında (MSA) özgür alanlar kurma perspektifiyle üstlenmesiyle Güney Kürdistan'da sömürgeciliğe karşı direniş başka bir boyuta taşınmıştır.

Kuzey Kürdistan'da zulüm yüz yılı aşkın bir süredir devam ediyor. Buna karşılık, on binlerce şehit pahasına eşsiz bir mücadele sürüyor. Aynı şeyi Doğu Kürdistan için de söyleyebiliriz.

Batı Kürdistan'da mücadele farklı biçimler aldı. Rojava halkı sömürgeci Baas rejimi döneminde gerçekleştirilen Amude sineması katliamını, faşist devlet şiddetini en kanlı biçimde yaşamış olmasına rağmen 2004 yılındaki Qamişlo ayaklanması dışında savaş ya da ayaklanma görmemişti.

Kürt demokratik ulusal mücadelesinin Rojava topraklarındaki pozisyonu "arka cephe" gibiydi. Batı Kürdistan'ın yoksul ve emekçi halkı özgürlük mücadelesine katıldı. Diğer üç parçada gerilla saflarında şehit verdi. Bu durum Rojava devriminin temeli oldu.

Rojava devriminin başladığı zamanlarda zengin Kürtler, burjuva siyaseti aracılığıyla ÖSO gibi Kürt halkının düşmanlarıyla ittifaklar kuruyordu. Tarihlerine baktığımızda kendi çabalarıyla hiçbir şey başaramadıklarını görüyoruz. Genel bir burjuva özelliği olarak, her zaman kendileri dışındakilerin emekleriyle yaşamışlardır. Ama buna karşın Kürdistan özgürlük mücadelesine katılan emekçi Kürt halkı ağır bedeller ödedi. Rojava devriminin başlamasıyla adanmışça en ön siperlerde yer aldı. Suriye iç savaşı sırasında devrimi kurdu ve bunu Kuzey ve Doğu Suriye'ye yaydı. Rojava Kürdistanı halklarının (Asuri, Süryani, Ermeni, Arap ve Türkmen) ittifakıyla halk devrimine dönüştürdü. Kürt kadınları fedailikleriyle devrime damga vurdu ve devrim kadın devrimi oldu. Bu devrim 14 yıldır Rojava halkının iradesiyle savunuluyor. Baas rejiminin çöktüğü bu aşamada Kürt halkı için tarihi bir fırsat doğmuştur. Saddam'dan 21 yıl sonra Esad da devrildi. Ama Rojava'daki durum Güney'deki gibi değil.

Güney'de yönetimi oluşturan Kürt güçleri burjuva güçleriydi. Güney Kürdistan, KDP ve KYB tarafından kendi aralarında paylaşıldı ve bu temelde federal bir sistem kuruldu. Kürdistan'ın işçileri, emekçileri gündemlerinde yoktu/ bugün hala yok. Devrim emekçilerin önderliğinde başladı ve yayıldı. Rojava devriminde Kürt burjuvazisinin taş üstüne taş koymuşluğu yoktu. Baas rejiminin devrilmesinin temellerini attı. Baas rejiminin yıkılmasının ardından Kürt halkının siyasal yaşamının gündemine bir kez daha tarihi bir konu geldi; ULUSAL BİRLİK! Uzun vadeli görüşmelerin sonunda 26 Nisan 2025'te tüm Kürt siyasi taraflarının desteğiyle Qamişlo'da bir birlik konferansı düzenlendi. Rojava devrimi bu birliğe ruhunu verdi. Başta federasyon olmak üzere tüm Kürt ulusal haklarını ve Suriye halklarının demokratik haklarını talepler olarak önüne koydu.

Bu günün tarihselliğini birçok açıdan değerlendirebiliriz. Öncelikle bu konferans, birçok kez dile getirildiği gibi, Kürdistan Ulusal Kongresi'nin, yani ulusal birliğin temeli olmuştur. İkincisi, Kürdistan tarihinde ilk kez KDP ve KYB dışında Rojava emekçilerini temsil eden PYD öncülüğünde bir sistem kurulmuş ve bu sistemin öncülüğünde birlik yaratılmıştır. Bu birlik konferansına Rojava işçi ve ezilenlerinin komünist öncüsü TKŞ (Tevgera Komunîst a Şoreşger- Komünist Devrimci Hareket) de katıldı. Yine bu da tarihi bir başarıdır. Komünistler hem özgür Kürdistan için hem bu devrimin komünist bileşeni olarak büyük bedeller ödedi ve ödemeye devam ediyor. Bugün sömürgeciler karşısında kazanılmış, elde edilmiş ulusal birlik iradesidir. Bununla birlikte ulusal birlik, sınıf çatışmasının ortadan kalktığı anlamına gelmez; aksine sınıf mücadelesi daha da derinleşecektir. Fakat bu da, sömürgeci boyunduruk altındaki bir ulusun iç meselesidir. Bu bağlamda burjuvazilerine karşı egemen Türk, Arap ve Fars uluslarının işçileri ve ezilen halklarıyla ittifak da meşru ve gereklidir.

Bu konferans Kürt halkı için ne kadar tarihi bir öneme sahipse, aynı zamanda Kürt halkının düşmanları, yani Kürdistan'ı sömürgeleştirenler için de tarihi bir korku kaynağı olmuştur. Faşist Türk burjuva devleti, başından bu yana Rojava devrimini boğmak için elinden geleni yaptı. Devrimimizin topraklarını işgal etti ve ulusal demokratik ve komünist önderlerini katletti. Ama sonunda Tişrîn'de QSD'yi muhatap kabul etmek zorunda kaldı. İşgalci ve sömürgeci Türk burjuva devletinin, Kürt halkının kazanımlarını en minimal seviyede tutmak için her şeyi yapacağını çok iyi biliyoruz. Bunu Golani ve Hakan Fidan'ın açıklamalarında da görmek mümkün. Kırmızı çizgileri ve "kabul etmiyoruz"u arşa çıkaran faşist sömürgeciler ellerinden geleni yine yapacaklardır. Ancak unutmayalım ki, Güney Kürdistan'ın kuruluşu sırasında da aynı barbarca düşmanlıklarını dile getirmişler ve en sonunda Güney Kürdistan yönetimini kabul etmek zorunda kalmışlardı.

Bugün sömürgecilik bütün gücüyle yeniden saldıracaktır, ama devrim savunmasını daha fazla güçlendirecektir. Çünkü Kürt halkı hem Rojava Kürdistan'da hem de Suriye içerisinde yaşayan halklarla birliğini sağlamıştır. Kürt halkının, Kürt emekçilerinin ve Kürt kadınlarının iradesi, burjuva ittifakı olan ENKS'yi birliğe zorlamıştır. Bu birliğin savunulması da, ezilen halk ve inanç toplulukları (Alevi ve Dürzi toplulukları ile Asuri-Süryani ve Ermeniler) ve egemen Fars, Türk ve Arap uluslarının ezilenleri ve proleterleriyle ittifakların güçlenmesi de, yine Kürt halkının iradesine bağlıdır. Bugün Kürt birliği heyeti Şam'a gittiğinde hem Kürt halkının hem de Suriye halkının haklarını savunacaktır. Bu, halkların ittifakını genişletecektir. Demokratik Suriye ve özgür Rojava, Ortadoğu demokratik federasyonunun temellerini attı. Önümüzdeki süreç hem fırsatları hem de tehditleri barındırıyor. Ortadoğu demokratik federasyonu, birleşik devrim ve özgür ve sosyalist Kürdistan için mücadele devam edecek ve devrim bayrağı yükseltilecektir.